Tiêu chuẩn IEC về điện và những lưu ý cần ghi nhớ?

IEC là gì? Tiêu chuẩn IEC là tên viết tắt của Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (International Electrotechnical Commission). Đây là một tổ chức phi lợi nhuận chuyên xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn quốc tế về kỹ thuật điện. Tổ chức này được thành lập vào năm 1906 và có trụ sở đặt tại Luân Đôn (Anh). Tuy nhiên, sau một thời gian hoạt động thì IEC đã chuyển trụ sở đến Genève (Thụy Sĩ) từ năm 1948.

Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế hay IEC là viết tắt của cụm từ tiếng anh “International Electrotechnical Commission”. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận được thành lập vào năm 1906. Mục tiêu chính của IEC là thúc đẩy sự hợp tác quốc tế về tiêu chuẩn hóa trong lĩnh vực điện và điện tử. Trong những ngày đầu thành lập, IEC đặt trụ sở tại Luân Đôn, nhưng đến năm 1948 đã chuyển trụ sở đến Genève.
Đại tá Crompton - một kỹ sư cơ khí hay nhà phát minh khoa học, đã đóng một phần quan trọng trong việc thành lập ủy ban. Vào ngày 27 tháng 6 năm 1906 - ngày thành lập chính thức của Ủy ban, nhà vật lý nổi tiếng Lord Kelvin được bầu làm chủ tịch đầu tiên và Đại tá Crompton được bổ nhiệm làm thư ký danh dự. Kết quả bổ sung của cuộc họp đầu tiên bao gồm những điều sau đây:

• Các quy tắc của Ủy ban đã được phê duyệt
• Tên của ủy ban đã được sửa đổi để phù hợp với công nghệ điện quốc tế
• Ch. Le Maistre trở thành Tổng thư ký đầu tiên
• Văn phòng của IEC được thành lập tại London

Đến năm 1914, IEC đã thành lập bốn ủy ban kỹ thuật để đối phó với danh pháp, biểu tượng, đánh giá máy móc điện và máy động lực chính. Ủy ban cũng đã ban hành một danh sách đầu tiên các điều khoản và định nghĩa bao gồm máy móc và thiết bị điện; một danh sách các biểu tượng thư quốc tế cho số lượng và dấu hiệu cho tên của các đơn vị; một tiêu chuẩn quốc tế về kháng thuốc cho đồng; một danh sách các định nghĩa liên quan đến tua -bin thủy lực; và một số định nghĩa và đề xuất liên quan đến máy quay và máy biến áp.

Những năm tiếp theo, IEC đã tạo ra Ủy ban Kỹ thuật 76 để giải quyết các tiêu chuẩn liên quan đến laser, tập trung đặc biệt vào an toàn. Ủy ban này đã phát triển hệ thống bốn lớp cho laser là tài liệu tham khảo toàn cầu ngày nay. Hệ thống bao gồm laser được sử dụng trong kinh doanh, giải trí, giáo dục, y học, nghiên cứu và công nghiệp. Hai thập kỷ qua của thế kỷ 20 đã chứng kiến IEC tiếp tục giải quyết các công nghệ khi chúng xuất hiện, tạo ra các ủy ban kỹ thuật mới để chuẩn bị các tiêu chuẩn trong việc bảo vệ ánh sáng, quang học, siêu âm, hệ thống tuabin gió và tự động hóa thiết kế.

Theo kịp với sự phát triển công nghệ nhanh chóng của thế kỷ 21, IEC đã tạo ra các ủy ban kỹ thuật mới cho các công nghệ pin nhiên liệu, phương pháp đánh giá các trường điện, từ tính và điện từ liên quan đến phơi nhiễm của con người, bao gồm 5G; Avionics, màn hình điện tử, công nghệ nano, sản xuất năng lượng biển, nhà máy điện nhiệt mặt trời, thiết bị điện tử in, hệ thống lưu trữ năng lượng điện, thiết bị điện tử có thể đeo, bộ chuyển điện tử cá nhân, v.v.

IEC có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều tổ chức tiêu chuẩn hóa và chuyên môn hóa hàng đầu trên thế giới. Trong đó có ISO, Liên đoàn Viễn thông quốc tế - ITU hay Ban Tiêu chuẩn hóa Kỹ thuật điện châu Âu - CENELEC. Trong đó, IEC và ISO đã thiết lập một thỏa thuận về phạm vi hoạt động của mỗi tổ chức. Cụ thể theo thỏa thuận cho biết, IEC sẽ có phạm vi hoạt động bao gồm tiêu chuẩn hóa trong lĩnh vực điện và điện tử. Ngoài ra, ISO và IEC cũng đã phối hợp với nhau để thành lập một ban kỹ thuật hỗn hợp về công nghệ thông tin và được đặt trong cơ cấu của các cơ quan kỹ thuật tại ISO (ISO/IEC/JTC1).

Được biết, bộ tiêu chuẩn điện kỹ thuật (chuẩn hóa quốc tế IEC) bao gồm trên 6500 tiêu chuẩn về thiết kế, cũng như lắp đặt hệ thống điện. Trong đó, những tiêu chuẩn IEC sẽ được sắp xếp theo dãy số từ 60000 đến 79999, ví dụ như IEC 60432.

Ngoài ra, trong bộ tiêu chuẩn IEC cũ đưa ra trước năm 1997 được đánh số lại bằng cách cộng số cũ với 60000. Ví dụ như tiêu chuẩn cũ số IEC 237 sẽ được đặt lại là IEC 60237.

Các tiêu chuẩn IEC (International Electrotechnical Commission) và tiêu chuẩn UL (Underwriters Lab Laboratory Inc.) về cơ bản có rất nhiều điểm khác nhau. Ở tiêu chuẩn IEC sẽ xác định các yêu cầu an toàn thiết bị tối thiểu. Trong khi đó, ở tiêu chuẩn UL sẽ chỉ định các chi tiết kỹ thuật toàn diện về mặt an toàn và ứng dụng sản phẩm.

Ngoài ra, cách tiếp cận chung của tổ chức IEC và UL cũng khác nhau rất nhiều. Trong đó, ngoài việc phát triển các tiêu chuẩn thì UL còn chịu trách nhiệm về sự chứng nhận (chứng nhận chung của bên thứ ba) và các ứng dụng khác. Đồng thời, việc tuân thủ các tiêu chuẩn giám sát cũng có phần chặt chẽ hơn.

Sau khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO, Bộ Khoa học Công nghệ đã chính thức cho ban hành một số tiêu chuẩn TCVN chấp nhận IEC để có thể chuyển đổi thành tiêu chuẩn Việt Nam và được viết tắt là TCVN.

Như vậy, các ứng dụng tiêu chuẩn IEC tại Việt Nam có thể kể đến như sau:

• Hệ thống lắp đặt điện tại các tòa nhà: TCVN 7447:2004 (IEC 60364-1:2001).
• Hệ thống lắp đặt điện tại các tòa nhà - Bảo vệ an toàn - Bảo vệ chống quá dòng: TCVN 7447-4-43:2004 (IEC 60364-4-41:2001).
• Dây trần sợi tròn xoắn thành các lớp đồng tâm: TCVN 6483:1999 (IEC 61089 hoặc IEC 1089) thay thế các tiêu chuẩn TCVN 5064:1994.
• Phương pháp thử với vật liệu cách điện và vỏ bọc: TCVN 6614:2000 (IEC 60811 hoặc IEC 811).