Tussen de verschillende HMI-schermen, drukknoppen in verschillende kleuren, signaallampjes en signaalkolommen die het knipperen en soms de geluidseffecten vermenigvuldigen, is het heel moeilijk om je weg te vinden voor zo’n complex bedieningspaneel. En zoals u zich kunt voorstellen, dit is niet bedoeld om het bedieningspaneel eruit te laten zien als een cool ruimteschip.
Integendeel, alle kleuren en de manier waarop ze worden getoond zijn homogeen en hangen vooral af van de industriële IEC 60073-norm, waarmee de coderingsprincipes voor signaal- en bedieningselementen zijn vastgelegd.
De kleur van een product, maar ook de verandering van status in tijd (knipperen, lichtflitsen enz.), zijn immers de meest doeltreffende visuele middelen om de aandacht te trekken. Daarom moeten deze kleurcodes, of andere visuele symbolen, worden gebruikt met een consistente betekenis in gedachten. Tegenwoordig worden kleuren op drukknoppen meestal gebruikt om de prioriteit van de actie aan te geven, terwijl knipperen er meestal is om de aandacht van de eindgebruiker te trekken.
Voor de duidelijkheid de IEC 60073-norm hanteert de volgende kleuren:
Hieronder een overzicht met de betekenis van de verschillende kleurcodes voor actuators, drukknoppen overige producten met verlichte functies.
Zoals je hieronder kan zien, bestaat de IEC 60073-norm uit kleur- en visuele codes die lijken op de verkeersborden in je theorie-examen.
Het is normaal als bovenstaande verkeersborden u bekend voorkomen!
Kijkende naar de wereld van Human-Machine Interfaces vandaag, zijn dit de belangrijkste functies om rekening mee te houden:
NOODSTOP / UIT aandrijvingen moeten herkenbaar zijn aan de kleur ROOD. Uitzonderingen zijn toegestaan als de kleur niet beschikbaar is; in dat geval moeten andere middelen worden gebruikt om de noodstopfunctie makkelijk te identificeren.
Indien dezelfde aandrijving zowel voor de noodbediening als voor normale STOP / OFF-bediening wordt gebruikt, moet de kleur ROOD zijn. Uitzonderingen zijn toegestaan indien de kleur niet beschikbaar is.
Voor de STOP / OFF knoppen zijn WIT, GROEN en ZWART de standaard kleuren, met als voornaamste voorkeur ZWART.
ROOD is toegestaan. GROEN is echter volledig verboden.
WIT, GROEN en ZWART zijn de voorkeurkleuren voor START / ON knoppen, die het sluiten van schakelapparatuur en het starten van apparatuur veroorzaken, met een voorkeur voor WIT.
GROEN is ook toegestaan. ROOD mag niet worden gebruikt.
Wanneer WIT en ZWART worden gebruikt om onderscheid te maken tussen START / AAN en STOP / UIT knoppen, dan moet de kleur WIT worden gebruikt voor START / AAN knoppen en de kleur ZWART voor STOP / UIT knoppen.
Dezelfde aandrijvingen dienen voor START en STOP of ON en OFF:
WIT, GROEN en ZWART zijn de aangewezen kleuren voor aandrijvingen die, wanneer zij meermaals worden bediend, afwisselend als START / AAN en STOP / UIT fungeren.
De kleuren GEEL en GROEN mogen niet worden gebruikt. De kleur ROOD mag alleen worden gebruikt wanneer dezelfde aandrijving, anders dan een drukknop, zowel voor NOODSTOP / UIT als voor normale werking wordt gebruikt.
WIT, GROEN en ZWART zijn de aangewezen kleuren voor drukknoppen die beweging veroorzaken wanneer zij worden bediend en beweging stoppen wanneer zij worden losgelaten. GROEN is ook toegestaan. ROOD mag niet worden gebruikt.
RESET-knoppen (vaak gebruikt met beveiligingsrelais) moeten BLAUW, WIT, GROEN of ZWART zijn, behalve RESET-knoppen , die ook als STOP / OFF-aandrijvingen fungeren. De kleur van dergelijke STOP / OFF-aandrijvingen moeten WIT, GROEN of ZWART zijn.
Ook voor de signaallampjes geldt een hele reeks codes. Er zijn 3 typen signaallampjes:
· Type A: Deze signaallampjes hebben dezelfde kleur, of ze nu aan of uit staan.
· Type B: Deze signaallampjes hebben een andere kleur wanneer ze aan of uit staan. Beide kleuren hebben echter wel een bepaalde betekenis op het bedieningspaneel.
· Type C: Deze signaallampjes hebben de mogelijkheid om verschillende kleuren te hebben, waardoor ze in verschillende omgevingen een kleur kunnen tonen die een bepaalde betekenis heeft. In geval van een gevaarlijke situatie, moet de kleur van het signaallampje neutraal WIT zijn.
Opgelet! Bij de NOODSTOP / UIT functie moet de kleur ROOD altijd worden toegewezen aan de knop zelf, en niet de verlichting ervan.
Voor de signaallampjes type A en B worden de volgende industriële applicaties onderscheiden:
Een drukknop en/of signaallamp wordt verlicht om de bediener (machine operator) aan te geven dat hij de verlichte drukknop en/of signaallamp mag of moet bedienen, in sommige toepassingen, moet er eerst een bepaald protocol en taak worden uitgevoerd om vervolgens de drukknop te bedienen. De uitvoering van het protocol (dat is gegeven door de drukknop te bedienen) wordt bevestigd door het licht uit te doen of door bijvoorbeeld de kleurcode of aanvullende codering (tijd) te wijzigen.
Volgorde: De eerste actuator licht op, daarna bedient de operator de actuator. In deze industrielle applicatie moeten de kleuren WIT, GEEL, GROEN of BLAUW worden gebruikt.
Een knipperlicht kan worden gebruikt om de aandacht van de machine-operator te trekken, bijvoorbeeld bij een alarm. Bij dit gebruik kan de bediening van de drukknop het knipperlicht veranderen in een constant licht. Het constante licht blijft dan branden totdat de oorzaak van het alarm door een afzonderlijke actie is weggenomen.
Wanneer een niet verlichte drukknop wordt bediend, licht hij op om te bevestigen dat het commando (gegeven door het bedienen van knop) is ontvangen of uitgevoerd. Het blijft branden totdat een tegenovergestelde commando wordt uitgevolgd.
De volgorde is dan ook simpel: Activeer eerst de actuator, dan gaat de actuator aan.
De kleuren WIT, GEEL, GROEN of BLAUW worden gebruikt in deze industrielle applicatie;
Verlichte signaalelementen kunnen worden gebruikt met een knipperlicht om een ‘’stepbevestiging’’ te geven. Wanneer de niet verlichte actuator wordt bediend, begint het licht te knipperen om te bevestigen dat een startprocedure of -reeks of een overgangsperiode is gestart. Wanneer dit voltooid is, gaat het licht automatisch over in een constant licht of blijft het uit om te bevestigen dat de situatie weer als normaal beschouwd kan worden.
Type C signaallampjes kunnen in beide industriële applicaties voorkomen. Elke toepassing moet wel zorgvuldig overwogen worden om verwarring te voorkomen.
OPMERKING: Het mengen van stand 1 en 2 op hetzelfde display kan verwarring veroorzaken en moet worden vermeden, tenzij ze duidelijk worden onderscheiden door het type actuator of een andere codering.
Schneider Electric biedt een breed scala aan kleuren voor haar drukknoppen die robuustheid en esthetiek combineren, om aan alle behoeften te voldoen. Om meer gemak te realiseren bij de opslag en montage van producten met LED-verlichting. Is er nu een enkele witte LED beschikbaar, die toepasbaar is met alle kleur lenzen en koppen. Daarnaast vergroot het nieuw universeel LED-blokje, het contrast en kleurzuiverheid ten opzichte van de oude reeks kleur led-blokjes.
“Als leider op de HMI-markt hebben we als bedrijf er altijd naar gestreefd om ons Harmony aanbod te moderniseren. Onze nieuwe producten met een universeel wit LED-blokje vallen precies in deze categorie en brengen een echte vereenvoudiging van ons portfolio, zowel in de metalen als kunststof reeks, voor al onze klanten.” – zegt Floris Blom, Digital Product Manager, Offer Manager.
Meer informatie op onze pagina “Harmony drukknoppen en signaalapparaten”
